Neurolog Bydgoszcz

Przewlekła choroba charakteryzująca się napadowymi bólami głowy. Cierpi na nią do 15% kobiet i 6% mężczyzn, głównie w wieku średnim.

U pacjentów występują nawracające, silne, uniemożliwiające funkcjonowanie napady bólu głowy, często jednostronne, pulsujące, z towarzyszącymi zaburzeniami czuciowymi jak nadwrażliwość na światło, dźwięk i zapach oraz nudnościami i wymiotami. Ból najczęściej nasila się podczas ruchu.

Migrena jest chorobą o podłożu genetycznym. Może wpływać na jakość życia pacjentów; ogranicza wykonywanie codziennych czynności, zmniejsza zdolność do pracy, zwiększa absencję chorobową, zwiększa ryzyko wystąpienia depresji, zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego i udaru niedokrwiennego mózgu.

Wyróżniamy migrenę:

• bez aury (90%),
• z aurą (10-20%): ból poprzedzony objawami neurologicznymi, najczęściej wzrokowymi - pojawienie się w polu widzenia (jedno- lub obustronnie) migocących, błyszczących plam, zygzaków lub linii, rzadziej ubytków, a nawet niedowidzenia. Rzadsze postacie aury to: połowicze drętwienie lub osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia mowy, objawy aury trwają od kilku do 60 minut, następnie ustępują i rozwija się ból głowy

Kryteria migren:

1. Wystąpienie co najmniej 5 napadów
2. Napad trwa od 4 do 72 godzin
3. Napad ma przynajmniej 2 z wymienionych cech:
   
   1. ból jednostronny
   2. pulsujący charakter bólu
   3. średnie lub znaczne nasilenie bólu
   4. wysiłek fizyczny nasila ból
4. W czasie napadu występują nudności i/lub wymioty, światłowstręt, nadwrażliwość na hałas
5. U 10-20% chorych przed bólem głowy występuje aura, najczęściej wzrokowa (zygzaki, błyski)

Czynniki prowokujące napad migreny:

• Stres i odprężenie po stresie
• Pokarmy (m.in. czekolada, nabiał, kakao, czerwone wino, owoce, śledzie, tłuste potrawy, aspartam, glutaminian)
• Głód
• Sen (zbyt długi lub zbyt krótki)
• Zmęczenie, wysiłek
• Wahania poziomów hormonów, leki (estrogeny)
• Gwałtowne zmiany pogody
• Jasne światło
• Pobyt na dużych wysokościach

Postępowanie i plan leczeni:

• Podczas wizyty neurolog zbierze dokładny wywiad (pytania o lokalizację, natężenie, charakter, częstość występowania bólu, objawy towarzyszące, choroby współistniejące). Możesz przygotować się do wizyty – link do filmu jak przygotować się do wizyty, link do skale bólu

• Neurolog przeprowadzi badanie neurologiczne, zapozna się z wynikami przeprowadzonych wcześniej badań, w razie potrzeby wykona badanie przepływu krwi w naczyniach mózgowych, zaleci wykonanie badań dodatkowych, w tym neuroobrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).

Po postawieniu rozpoznania zostanie ustalony szczegółowy plan leczenia, lekarz wybierze odpowiednie dla ciebie postępowanie:

• Leczenie doraźne napadu bólu – przerywające napad bólu
• Leczenie profilaktyczne - zmniejszające liczbę napadów bólu głowy
• Nowoczesne metody zapobiegania napadom – toksyna botulinowa, zewnętrzna stymulacja nerwu trójdzielnego
• Leczenie wspomagające

Bardzo częsty ból głowy, nieznana jest jego patogeneza, ale depresja, stres, silne emocje, przemęczenie, brak snu czy stany lękowe sprzyjają jego wystąpieniu.

• jest obustronny, rozlany, opasujący, może być tępy, uciskający lub gniotący, bywa porównywany do uczucia ściskającej głowę opaski lub czapki,
• trwa od pół godziny do kilku dni,
• narasta powoli
• może wystąpić uczucie napięcia i ściskania w obrębie mięśni szyi,
• najczęściej nie ulega nasileniu pod wpływem wysiłku fizycznego,
• nie towarzyszą mu nudności i wymioty, może wystąpić niechęć do jedzenia

Międzynarodowe Towarzystwo Bólu Głowy ze względu na czas trwania dolegliwości rozróżnia dwie kategorie napięciowego bólu głowy:

• przewlekły napięciowy ból głowy,
• epizodyczny napięciowy ból głowy (rzadko lub często występujący),

Napięciowe bóle głowy – kryteria rozpoznania:

• Ból głowy trwający od 30 min do 7 dni,
• Co najmniej 2 z następujących cech: obustronna lokalizacja; napięciowy, uciskający (nie pulsujący) charakter bólu; intensywność od łagodnej do umiarkowanej; rutynowa aktywność fizyczna nie nasila bólu,
• Obie z następujących cech: brak nudności i wymiotów (może wystąpić jadłowstręt); brak światłowstrętu i nadwrażliwości na dźwięki lub występowanie tylko jednej z tych cech,
• Bóle nieprzypisane innemu schorzeniu.

Postępowanie i plan leczenia:

• Podczas wizyty neurolog zbierze dokładny wywiad (pytania o lokalizację, natężenie, charakter, częstość występowania bólu, objawy towarzyszące, choroby współistniejące).Możesz przygotować się do wizyty (kliknij w linki poniżej):
  • jak przygotować się do wizyty
  • ankiety oceny bólu

• Neurolog przeprowadzi badanie neurologiczne, zapozna się z wynikami przeprowadzonych wcześniej badań, w razie potrzeby wykona badanie przepływu krwi w naczyniach mózgowych, zaleci wykonanie badań dodatkowych, w tym neuroobrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) lub konsultacji specjalistycznych.

• Po postawieniu rozpoznania zostanie ustalony szczegółowy plan leczenia, lekarz wybierze odpowiednie dla ciebie postępowanie:
  • Leczenie doraźne napadu bólu - leki przeciwbólowe
  • Leczenie profilaktyczne – leki przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe
  • Leczenie wspomagające – psychoterapia, akupunktura

Występuje rzadziej niż migrena, najczęściej u mężczyzn pomiędzy 30 a 40 rokiem życia. Klasterowy ból głowy pojawia się nagle i jest bardzo silny. Uważa się, że to najsilniejszy ból znany człowiekowi.

1. obejmuje okolice oczodołu, skroń, policzek, szczękę,
2. występuje zawsze po jednej stronie,
3. napady trwają od 15 do 180 minut,
4. częstotliwość występowania napadów waha się od 1 do nawet 8 razy na dobę,
5. napady mogą występować w nocy i wybudzać chorego ze snu
6. ból pojawia się codziennie przez okres 4–8 tygodni, z rocznymi (a nawet kilkuletnimi) bezbólowymi przerwami pomiędzy okresami napadów

Bólowi towarzyszy:

1. łzawienie, zaczerwienienie spojówek,
2. opadanie lub obrzęki powieki,
3. zwężenie źrenicy,
4. uczucie zatkania nosa, wydzielina z nosa,
5. jednostronne pocenie się i zaczerwienienie twarzy,
6. pobudzenie psychoruchowe.

Postępowanie i plan leczenia

• Podczas wizyty neurolog zbierze dokładny wywiad (pytania o lokalizację, natężenie, charakter, częstość występowania bólu, objawy towarzyszące, choroby współistniejące).Możesz przygotować się do wizyty (kliknij w linki poniżej):
  • jak przygotować się do wizyty
  • ankiety oceny bólu

• Neurolog przeprowadzi badanie neurologiczne, zapozna się z wynikami przeprowadzonych wcześniej badań, w razie potrzeby wykona badanie przepływu krwi w naczyniach mózgowych, zaleci wykonanie badań dodatkowych, w tym neuroobrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).

• Po postawieniu rozpoznania zostanie ustalony szczegółowy plan leczenia, lekarz wybierze odpowiednie dla ciebie postępowanie:
  • Leczenie doraźne napadu bólu – przerywające napad bólu
  • Leczenie profilaktyczne - zmniejszające liczbę napadów bólu głowy
  • Leczenie wspomagające

Nerw trójdzielny jest nerwem przewodzącym bodźce czuciowe z twarzy i głowy. Nerwoból, czyli neuralgia nerwu trójdzielnego, zwana także rwą twarzową jest jednym z najgwałtowniejszych i najsilniejszych bólów.

• Ból trwa od kilku sekund do 2 minut.
• Występuje nagle, może wystąpić kilka, kilkanaście razy dziennie.
• Ból porównywany bywa do uczucia, jakie towarzyszy porażeniu prądem.
• Może obejmować pół twarzy, ale też może umiejscowić się punktowo: w okolicy oka, nosa, żuchwy (wtedy przypomina gwałtowny ból zęba).
• Atak bólu może wywołać dotknięcie skóry twarzy np. podczas mycia lub golenia, ruch podczas mówienia, jedzenia czy mycia zębów, albo nagła zmiana temperatury otoczenia.

Postępowanie i plan leczenia:

• Podczas wizyty neurolog zbierze dokładny wywiad (pytania o lokalizację, natężenie, charakter, częstość występowania bólu, objawy towarzyszące, choroby współistniejące).Możesz przygotować się do wizyty (kliknij w linki poniżej):
  • jak przygotować się do wizyty
  • ankiety oceny bólu
  • zapisz się na wizytę do dedykowanego zespołu termolezji zwoju Gassera athleticodlakobiet.pl

• Neurolog przeprowadzi badanie neurologiczne, zapozna się z wynikami przeprowadzonych wcześniej badań, zaleci wykonanie badań dodatkowych, w tym neuroobrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) lub konsultacji.

• Po postawieniu rozpoznania zostanie ustalony szczegółowy plan leczenia, lekarz wybierze odpowiednie dla ciebie postępowanie:
  • Leczenie farmakologiczne – leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, leki znieczulające miejscowo
  • Blokady, czyli ostrzykiwanie chorego nerwu lekiem przeciwbólowym
  • Leczenie operacyjne
  • Neurolezja, kriolezja
  • Gamma-Knife
  • Psychoterapia

Opisano około 200 zespołów bólowych w obrębie głowy i twarzy, poniżej kilka z nich:

• Hemikrania napadowa – częste, krótkie (2-30 min), silne, rwące, jednostronne ataki bólu z towarzyszącym łzawieniem, wyciekiem z nosa

• SUNCT – krótkotrwały (5-120 sekund), jednostronny ból głowy przypominający neuralgię z towarzyszącym przekrwieniem spojówek i łzawieniem

• Kłujący ból głowy- doznania w formie serii ukłuć, powtarzających się nieregularnie na przestrzeni godzin lub dni

• Kaszlowy ból głowy -poprzedzony napadem kaszlu, trwa kilka minut

• Wysiłkowy ból głowy- poprzedzony aktywnością fizyczną, trwa od 5 minut do 24 godzin. Najczęściej obustronny. Po wystąpieniu pierwszego epizodu nagłego bólu spowodowanego wysiłkiem fizycznym należy pilnie zgłosić się do szpitala celem przeprowadzenia odpowiednich badania diagnostyczne w celu wykluczenia krwotoku podpajęczynówkowego i rozwarstwienia tętnicy.

• Ból głowy związany z aktywnością seksualną - wyróżnia się trzy odmiany: ból w trakcie osiągania podniecenia seksualnego (tępe lub rwące doznania w okolicy potylicznej i szyi), ból w trakcie orgazmu (ostry, eksplodujący napad bólu) oraz ból po stosunku. Po wystąpieniu pierwszego epizodu nagłego silnego bólu w trakcie stosunku należy pilnie zgłosić się do szpitala celem przeprowadzenia odpowiednich badania diagnostyczne w celu wykluczenia krwotoku podpajęczynówkowego i rozwarstwienia tętnicy.

• Śródsenny ból głowy - rozlany, tępy ból głowy, pojawiający się w kilka godzin po zapadnięciu w sen. Trwa do kilku godzin, nie powoduje żadnych charakterystycznych objawów.

• Hemikrania ciągła - ból o umiarkowanym natężeniu, ciągły, jednostronny, zmieniający się w czasie.

• Codzienny uporczywy ból głowy - ból głowy występujący najczęściej obustronnie, ściskający lub uciskający, wykazuje małe lub umiarkowane nasilenie i nie zależy od zwykłej codziennej aktywności fizycznej. Przypomina przewlekły ból głowy typu napięciowego. Świeżo rozpoznany nieustający ból głowy musi być różnicowany z przyczynami wtórnymi. Zdarza się jednak, że pacjent skarży się na ciągły ból o charakterze napięciowym o dokładnie zdefiniowanym początku, którego genezy nie można jasno określić.

• Ból głowy spowodowany nadużywaniem leków przeciwbólowych - rozwija się w następstwie regularnego nadużywania (przez co najmniej 3 miesiące) leków przeciwbólowych. Występuje przez ponad połowę dni w miesiącu. Pojawia się u pacjentów z pierwotnym bólem głowy (np. migreną, napięciowym bólem głowy). Występuje tutaj samonapędzający się mechanizm – kiedy ból głowy powraca po odstawieniu leków przeciwbólowych, pacjent zażywa je w coraz większych ilościach.

• Szyjnopochodny ból głowy - może obejmować szyję, okolicę potyliczną, okolicę żuchwy, gałek ocznych, ale też ramiona. Ból ma zazwyczaj charakter połowiczy, wykazuje umiarkowane nasilenie, jest niepulsujący, może trwać od kilku godzin do kilku tygodni.

Jeśli występują u Ciebie bóle głowy, szukasz rozpoznania i leczenia – umów się na wizytę do neurologa.

Powstaje w wyniku uszkodzenia układu nerwowego, gdy zostaje zaburzone przewodzenie informacji ruchowych i czuciowych wzdłuż włókien nerwowych lub odbiór tych informacji w rdzeniu kręgowym i mózgu. Dotyka do 10 % ludności.

Na skutek uszkodzenia nerwów, albo też wskutek zaburzenia ich działania zaczynają one wysyłać do mózgu nieprawidłowe, wyolbrzymione i zniekształcone informacje o bólu. Jest to ból neuropatyczny, który wynika z uszkodzenia obwodowego układu nerwowego (nerwów), taki ból nazywa się wtedy nerwobólem, neuralgią lub neuropatią. W przypadku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (mózgu lub rdzenia kręgowego) mózg również odbiera sygnały bólowe o „ nieistniejącym” uszkodzeniu. Jest to ośrodkowy ból neuropatyczny.

Główne objawy:

• uciążliwy, nieprzyjemny, piekący, palący, przeszywający ból
• bólowi towarzyszy drętwienie, mrowienie, palenie, parzenie kończyn, uczucie zimna lub gorąca w kończynach, wrażenie osłabienia kończyn.
• często występuje przeczulica skóry; ból może pojawiać się pod wpływem dotyku, podmuchów powietrza, kontaktu z ubraniem, ciepła lub zimna.
• pojawiają się skrajne reakcje jak nadmierna odpowiedź na bodziec bólowy lub zniesienie czy też osłabienie czucia
• ból może mieć stały lub napadowy charakter, kiedy nagle pojawia się jako krótkotrwałe, niezwykle silne, wręcz przeszywające uczucie odbierany jest często jako „porażenie prądem”
• dolegliwości najczęściej nasilają się w nocy zaburzając sen lub wręcz powodując bezsenność.
• często uszkodzeniu nerwu towarzyszą obrzęki, zmiany skórne, wypadanie włosów, brak lub wzmożona potliwość, zaburzenia unaczynienia - blade sine, zimne kończyny.

Ból neuropatyczny występuje w wielu chorobach i stanach:

• dyskopatiach, zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa

• cukrzycy (polineuropatia cukrzycowa), miażdżycy tętnic, nowotworach,
• chorobach hematologicznych np. szpiczaku mnogim,
• chorobach reumatologicznych np. reumatoidalnym zapaleniu stawów , twardzinie, toczniu
• boreliozie,
• półpaścu i innych chorobach zakaźnych
• AIDS,

Neuropatie są chorobami przewlekłymi, bardzo trudnymi w leczeniu. Często wraz z tymi schorzeniami współwystępują inne zaburzenia, najczęściej lęk, depresja i bezsenność, dlatego ważna jest opieka psychologiczna.

W leczeniu bólu neuropatycznego stosujemy:

• Leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne
• Leki znieczulające miejscowo i ogólnie
• leki przeciwbólowe (w tym opioidowe)
• leki wzmacniające racę uszkodzonych struktur nerwowych
• termolezje, kriolezje

Jeśli podejrzewasz u siebie ból neuropatyczny, potrzebujesz potwierdzenia rozpoznania oraz włączenia leczenia – umów się na wizytę do neurologa.

Możesz ocenić swój - skala wykrywania bólu neuropatycznego

Zespół rozlanego przewlekłego bólu mięśniowo-szkieletowego, któremu towarzyszy wiele anatomicznych bólowych punktów spustowych. Dotyczy 1-5 % populacji ogólnej. Występuje częściej u kobiet.

Objawy:

• ból mięśniowo-powięziowy
• zwiększone napięcie mięśni
• zmęczenie
• zaburzenia snu
• nadwrażliwość na dotyk, drętwienia
• suchość i swędzenie oczu
• zaburzenia pamięci i koncentracji
• bóle głowy
• uczucie zimna, nocne poty
• chorobie może towarzyszyć zespół jelita drażliwego, zespół przewlekłego zmęczenia, zespół niespokojnych nóg

Zimno, zaburzenia snu, niepokój, duża wilgotność powietrza, zmiany pogody, zmęczenie i stres nasilają objawy u większości pacjentów.

W leczeniu stosuje się leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, nasenne oraz metody niefarmakologiczne, np. ćwiczenia aerobowe, terapia, poznawczo-behawioralna, akupunktura, terapia manualna, psychoterapia, krioterapia, TENS, laseroterapia.

Podejrzewasz u siebie fibromialgię? Potrzebujesz diagnozy i leczenia? Umów się na wizytę do neurologa.

Jedno z głównych powikłań neurologicznych cukrzycy. Występuje średnio u 30% chorych na cukrzycę. W początkowym okresie może przebiegać skrycie bez żadnych subiektywnych objawów klinicznych. Najczęstsza jej postać to dystalna polineuropatia czuciowo-ruchowa.

Objawy:

• mrowienie , ból, drętwienie , palenie, pieczenie, kłucie, początkowo w stopach obustronnie następnie objawy rozszerzają się wyżej do podudzi i ud, mogą obejmować dłonie
• osłabienie siły mięśniowej najczęściej dystalnie – stóp
• zmiany troficzne na skórze stóp doprowadzające do owrzodzeń
• zaniki mięśni
• zaburzenia w odczuwaniu dotyku, bólu i temperatury oraz wibracji

Leczenie polineuropatii cukrzycowej, zwłaszcza w zaawansowanych przypadkach jest trudne, czasem nieskuteczne. Dlatego zasadniczą rolę odgrywa profilaktyka – wczesne wykrywanie cukrzycy, przestrzeganie diety, kontrola glikemii, tryb życia, unikanie infekcji urazów.

W leczeniu stosuje się:

• leki przeciwpadaczkowe oraz przeciwdepresyjne
• lidokainę
• opioidy
• leki stosowane powierzchniowo

Chorujesz na cukrzycę? Zauważyłeś u siebie objawy opisane powyżej? A może nie masz objawów polineuropatii, ale chcesz sprawdzić czy występują u ciebie odchylenia w badaniu neurologicznym sugerujące wczesną fazę choroby? Umów się na wizytę do neurologa.

Możesz ocenić swój - skala wykrywania bólu neuropatycznego

Ból w neurologii stanowi sam w sobie jednostkę chorobową jak np. bóle głowy, neuralgia trójdzielna towarzyszy również lub jest głównym objawem wielu innym chorób neurologicznych.

Najczęściej występuje: w stwardnieniu rozsianym, w Chorobie Parkinsona, w dystoniach (np. kręcz karku), w neuropatiach, w polineuropatiach (cukrzycowej i innych), w zespołach z ucisku (np. zespół cieśni kanału nadgarstka), po udarze mózgu, w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego, po urazach, w chorobach układu ruchu z powikłaniami neurologicznymi (np. uszkodzenie nerwów obwodowych w wyniku dyskopatii).

Ból w Chorobie Parkinsona

W chorobie Parkinsona ból występuje u około połowy chorych. Najczęściej są to bóle mięśniowe kończyn, szyi, grzbietu i okolicy lędźwiowej spowodowane wzmożonym napięciem mięśniowym. Ból powoduje też sama choroba związana z nieprawidłowym poziomem i funkcjonowaniem przekaźników w obrębie mózgu.

Często pierwszym objawem choroby są nieokreślone bóle barku, ręki, nogi występujące po tej samej stronie ciała, po której po pewnym czasie rozwiną się objawy choroby. Bóle mogą też powodować objawy występujące w zaawansowanym stadium choroby jak np. skurcze dystoniczne kończyn. U chorych występuje natomiast nadwrażliwość na niektóre bodźce bólowe.

Leczenie polega na właściwie dobranej rehabilitacji (ćwiczenia i fizykoterapia). W zaawansowanych postaciach choroby dodatkowo stosuje się leki przeciwdrgawkowe oraz zmniejszające napięcie mięśniowe. Przy dużym napięciu mięśni stosuje się leczenie toksyną botulinową.

Ból w dystoniach

Dystonia polega na przymusowych ruchach części ciała najczęściej głowy lub kończyny powodujących jaj nieprawidłowe ustawienie. Do najczęstszych dystonii należą kręcz karku, blefarospazm, dystonia twarzy i kurcz pisarski. Ból wywołany jest przez stałe, nadmierne napięcie mięśni objętych dystonia i wykonujących przymusowy ruch.

Najskuteczniejszym sposobem leczenia bólu jest leczenie dystonii za pomocą toksyny botulinowej. Iniekcje toksyny botulinowej powodują ustąpienie nieprawidłowego przymusowego ruchu mięśni.

Ból w zespole niespokojnych nóg

Głównym objawem zespołu są nieprzyjemne, często nieokreślone, czasem bolesne doznania czuciowe w obrębie kończyn (najczęściej nóg). Chorzy skarżą się na uczucie pieczenia, mrowienia, drętwienia, zmęczenia, które występuje wieczorem lub po położeniu do łóżka, czasem podczas długotrwałego siedzenia. Ulgę przynosi poruszanie kończynami, dolegliwości często ustępują po wstaniu i chodzeniu.

Leczenie polega na leczeniu choroby podstawowej tj. zespołu niespokojnych nóg.

Ocenia się, że około 75 % chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową wymaga stałego leczenia przeciwbólowego. W grupie chorych z przerzutami nowotworowymi odsetek ten sięga 100%. Ból jest wywołany bezpośrednio przez guz nowotworowy oraz w wyniku niszczenia tkanek otaczających; naciekania nerwów, tkanek miękkich, kości i narządów wewnętrznych. Często jest spowodowany zaburzeniami funkcji innych narządów, uszkodzonymi przez rozrastający się nowotwór. Ból może być też następstwem leczenia samej choroby nowotworowej. Przykładem jest ból tkanek, rozciętych podczas zabiegu operacyjnego, ból generowany przez uszkodzone  w wyniku radioterapii nerwy, ból związany z zapaleniem tkanek, spowodowanym przez stosowane do leczenia nowotworów środki chemiczne (np. zapalenie pęcherza moczowego) lub ból wywołany przez zmiany popromienne.

Leczenie bólu, poza podawaniem środków przeciwbólowych powinno opierać się na ocenie jego przyczyny, a następnie wdrożeniu takiego sposobu postępowania, którego celem jest zlikwidowanie lub zmniejszenie tej przyczyny. Należy pamiętać, że ból jest mocniej odczuwany, gdy chory ma problemy ze snem, które mogą być spowodowane przez sam ból, ale także wystąpić z powodu depresji, przeżywania swojej choroby, martwienia się o los bliskich. Niezbędne jest wówczas podanie leków przeciwdepresyjnych, nasennych lub uspokajających. Odczuwaniu bólu towarzyszą rozmaite  reakcje somatyczne, za które odpowiedzialne jest pobudzenie układu autonomicznego. Do objawów wegetatywnych należą m.in. przyspieszenie akcji serca, wzrost ciśnienia tętniczego, wzmożona potliwość.

W leczeniu bólu nowotworowego problem stanowią bóle końca dawki (end of dose pain) występujące u pacjentów leczonych przewlekle opioidami - pojawiają się wraz z ustępowaniem ich działania, regularnie, przed porą podania kolejnej porcji leku przeciwbólowego. Ich obecność wiąże się z obniżeniem stężenia terapeutycznego leku wskutek podania zbyt małej dawki lub szybszego, niż można było oczekiwać, wchłaniania leku, bądź też źle zaplanowanej terapii (zbyt długie przerwy między podaniami przekraczające czas działania opioidu).

Kolejnym, przysparzającym wiele problemów jest ból przebijający (ang. breakthrough pain). Jest to nagły, przemijający, zaostrzający się ból, występujący u pacjentów, u których ból nowotworowy kontrolowany jest przez stałe podawanie opioidowych leków przeciwbólowych i leków wspomagających.

Bóle przebijające są bardzo dokuczliwe. Występują nagle, napadowo, narastają szybko (do 3 minut),  są krótkotrwałe (średnio około 30-minutowe epizody), niezwykle silne. “Przebijają się” ponad poziom normalnych odczuć bólowych. Najczęściej pojawiają się bez uchwytnej przyczyny, ale też mogą je wywoływać konkretne sytuacje takie jak ruch, kaszel, defekacja, połykanie, stres, emocje. Mają identyczną lokalizację, zasięg oraz opisywane są podobnie jak bóle podstawowe. Przykładem może być napadowy, krótkotrwały ból o bardzo dużym potencjale u chorych na raka trzustki, czy atak bólu kostnego w przypadku wtórnych zmian (przerzutów) w przebiegu choroby nowotworowej. W leczeniu bólu nowotworowego opracowano skuteczny schemat postępowania tzw drabina analgetyczna. Schemat wyróżnia trzy stopnie intensywności leczenia - zależnie od poziomu odczuwania bólu. Farmakoterapia wg wskazań drabiny może być skuteczna u 70–90 % chorych z bólami nowotworowymi.

1 stopień – przy bólu o niewielkim nasileniu - lekiem z wyboru są analgetyki nieopioidowe - do których zalicza się: paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, diklofenak) + ewentualnie lek wspomagający

2 stopień – słaby lek opioidowy - tramadol, kodeina, dihydrokodeina + ewentualnie analgetyki nieopioidowe z I stopnia drabiny + ewentualnie lek wspomagający

3 stopień – przy bardzo silnych bólach -silny lek opioidowy - morfina (podawana podskórnie/doustnie), fentanyl w postaci systemu transdermalnego (plastry), buprenorfina, oksykodon + ewentualnie analgetyki nieopioidowe z I stopnia drabiny + ewentualnie lek wspomagający.

W leczeniu bólów nowotworowych powszechnie stosuje się również leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne oraz inne metody:

• blokady
• neurolizy
• leczenie paliatywne